Στέργιος Μπουκουβάλας, MSc (Psy), MSc (ClinPsy), MBPsS
Ψυχοθεραπευτής - Ειδικός Ψυχικής Υγείας Παιδιών & Ενηλίκων
Μέλος του Βρετανικού Συλλόγου Ψυχολόγων (ΒΡS)

Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα διάθεσης στη διάρκεια της ζωής τους που κυμαίνονται από παροδικές εξάρσεις χαμηλής διάθεσης -συνήθως σε ήπια μορφή- έως πιο έντονα και παρατεταμένα καταθλιπτικά συμπτώματα, ιδίως στα πλαίσια αγχογόνων καταστάσεων ή περιόδων δυσκολιών. Τέτοιου είδους προβλήματα συχνά συνεπάγονται δυσλει-τουργίες σε πολλαπλά πεδία της ανθρώπινης ψυχολογικής εμπειρίας, όπως οι σκέψεις, τα συναισθήματα, τα κίνητρα και τη συμπεριφορά, η φυσιολογία (σώμα) και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ή δραστηριότητες. 

​

Συναίσθημα

 

Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν προβλήματα διάθεσης εμφανίζουν μειωμένα συναισθήματα ευχαρίστησης και χαράς από τη ζωή, ενώ αρχίζουν να αναδύονται συναισθήματα θλίψης, απελπισίας, απάθειας ή απόσυρσης, καθώς και απώλεια αίσθησης του χιούμορ [1, 2, 3]. 

​

Κίνητρα & Συμπεριφορά

​

Διάφορες επιθυμίες ή/και συμμετοχή σε προηγουμένως ευχάριστες δραστηριότητες αντικαθίστανται από επιθυμία αποφυγής τους και από μια παθητική στάση ζωής γενικότερα [1]. Επίσης συχνά παρουσιάζεται έλλειψη πρωτοβουλίας και ανάληψη δράσης· οι άνθρωποι γίνονται πιο αργοί στις δραστηριότητές τους ή στην ομιλία, ή περνούν πολύ χρόνο στο σπίτι ή στο κρεβάτι [2, 3, 4]. Πρότυπα συμπεριφοράς όπως τα παραπάνω μπορεί να επηρεάσουν τις διαπροσωπικές σχέσεις προ-καλώντας απόσυρση από διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες [2].

​

Σωματικά Συμπτώματα

 

Τα προβλήματα διάθεσης τυπικά συνοδεύονται από ποικίλα σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι/ημικρανίες, δυσπεψία, ζαλάδες, γενικός πόνος, ατονία, αϋπνία (ή υπερυπνία) και απώλεια της όρεξης (ή υπερφαγία) [5].

​

Σκέψη και Γνωστική Λειτουργία 

​

Ο συγκεκριμένος τομέας αποτελεί μάλλον τον πιο σημαντικό δεδομένου ότι τις περισσότερες φορές (αν και όχι απο-κλειστικά) οι μηχανισμοί και τα πρότυπα σκέψης είναι αυτά που πυροδοτούν τις υπόλοιπες περιοχές προβλημάτων. Έτσι, τα άτομα που βιώνουν χαμηλή διάθεση διακατέχονται από αρνητικές και απαισιόδοξες σκέψεις ή στάσεις σχετικά με τον εαυτό, τους άλλους ανθρώπους και το μέλλον, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από θέματα όπως αποτυχία, ανικανότητα, ανεπάρκεια ή προσωπική αδυναμία, αναξιότητα, μη αποδοχή, αίσθημα απώλειας και ενοχή [1, 2, 6].

​

​

Αιτιολογία (παράγοντες εμφάνισης προβλήματος)

​

Μηχανισμοί - Παράγοντες Διατήρησης προβλήματος